Emlak danışmanı, Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik Madde 4/c’de tanımlanmıştır. İlgili maddeye göre; Emlak danışmanı, işletme veya sözleşmeli işletmede iş sözleşmesi ile çalışan pazarlama ve satış personelini temsil eder. Taşınmaz alımından veyahut kiralamasından önce herhangi bir Emlak Danışmanından yardım alınmak isteniyorsa, TTBS’ye üye olarak detaylı bir sorgulama yapılabilir.

TTBS, Taşınmaz ticaretine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amacıyla hazırlanan Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında tasarlanmış bir bilgi sistemidir. Bu bilgi sistemi sayesinde, bölgenizdeki emlakçıları araştırabilir veya yetki belgesine sahip emlakçıların kimler olduğunu görebilirsiniz. Emlak Danışmanına ulaştıktan sonra bir hizmet ilişkisi kurulacaktır.

Emlak Danışmanlarının asıl görevi, Alıcı ve satıcı arasında veya ev sahibi ve kiracı arasındaki aracılık hizmetidir. Her hizmet sözleşmesinde olduğu gibi Emlak Danışmanları da yaptıkları aracılık, danışmanlık hizmetlerinden ötürü ücrete hak kazanırlar.

Emlakçı komisyonunu kısaca; Emlak danışmanlarının hizmetleri karşılığında danışanlarından aldığı ücret diye özetleyebiliriz. Emlak Danışmanı, bu ücrete hizmet ilişkisinin hemen kurulmasıyla hak kazanamaz. Emlak danışmanının ücret üzerine hak sahibi olabilmesi için kira sözleşmesinin akdedilmesi / taşınmaz alım- satımında tapu siciline tescil gereklidir. Noterde yapılan gayrimenkul satış sözleşmesinin Tapu sicilinde tescili gerçekleşmezse aracının, ücrete hak kazanamayacağı açıktır. Kira sözleşmesi için ise herhangi bir şekil şartı bulunmamaktadır. Sözleşmenin hukuka uygun şekilde hazırlanması ve tarafların imzasıyla aracı ücrete hak kazanabilecektir.

Peki bu ücret nasıl hesaplanacaktır?

Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’te hizmet bedeli başlığı altında bu konuya ilişkin bir açıklama getirilmiştir. Yönetmeliğin 20. Maddesine göre, Alım-satıma aracılık hizmetine ilişkin hizmet bedeli oranı, alım satıma aracılık sözleşmesinde yer alan satış bedelinin katma değer vergisi hariç yüzde dördünden fazla olamaz. Özetlemek gerekirse; Arsa, iş yeri ya da konut konusunda bir fark bulunmamaktadır. Bir taşınmaz söz konusu ise emlakçı %2 alıcıdan ve %2 satıcıdan olmak üzere toplam %4 oranında komisyon ve buna ek olarak komisyonun %18’i kadar da KDV ücreti alır. Bu durumda komisyon tutarı: Mülk bedelinin %4’ü + %18 oranında KDV’dir.

TTHY 20/2’de ise Kiralamaya aracılık hizmetine ilişkin bir düzenleme getirilmiştir. İlgili maddeye göre; Kiralamaya aracılık hizmetine ilişkin hizmet bedeli, kiralamaya aracılık sözleşmesinde yer alan kira bedelinin katma değer vergisi hariç bir aylık tutarından fazla olamaz. Genel olarak kiralamaya aracılık için alınacak komisyon tutarı ise, bir aylık kira bedeli + KDV’dir.

Bir kira bedelinden fazla bir komisyon bedeli kararlaştırılamaz ancak rızaları ve anlaşmaları dahilinde alt bir limit belirleyebilirler. Bu hususta bir sıkıntı yoktur. Olur da taraflar arasında azami sınırı geçecek şekilde bir düzenlemeye gidilirse, kural ihlali gerçekleşir ve taraflar Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından 3.000 TL idari para cezasına maruz kalınacaktır.